قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت مطرح كرد
اعتیاد 25 درصدی نوجوان به فضای مجازی و بازی های آنلاین، بی علاقگی سازمان ها به اجرای پژوهش
به گزارش مطب نما قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین اظهار داشت: 75 درصد مشكلات سلامت خارج از حیطه نظام سلامت است و رفع مشكلات این حوزه همكاری بین بخشی را می طلبد؛ در صورتیكه تنها 10 درصد از سازمان ها علاقمند به اجرای پژوهش های ما هستند.
امیر پاكپور در گفتگو با ایسنا، با اشاره به احصاء موضوعات اجتماعی مؤثر بر سلامت در این مركز تشریح كرد: وضعیت سلامت حاشیه نشینان استان قزوین، همسرآزاری و عوامل مؤثر بر آن، وضعیت اعتماد و سرمایه اجتماعی، اعتیاد و عوامل مؤثر بر آن، مداخلات سلامت روان و نشاط اجتماعی، سلامت روان گروه های خاص همچون زنان سرپرست خانوار، سلامت روان در زندانیان، تبعیت از درمان در بیماران و اثرات بلندمدت فضای مجازی بر سلامت روان همچون طرح هایی است كه تابحال به انجام رسیده است.
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین درباره بعضی از این طرح ها تشریح كرد: چند طرح را در مركز به مبحث سلامت روان در زندانیان اختصاص دادیم. همینطور طرحی كه به مبحث تبعیت از درمان در بیماران می پردازد، آموزش جنبه های عمومی بیماری به بیماران و خانواده آنها را هدف قرار داده است.
پاكپور با اشاره به اینكه در طرح های مركز موضوعاتی همچون صدمه های اجتماعی همچون دزدی ها، آلودگی های زیست محیطی همچون آلودگی آب و خاك و تفكیك بازیافت از مبدأ اولویت قرار داده شده اند، اظهار نمود: طرح "تفكیك بازیافت از مبدأ" را از سال ها پیش با همكاری سازمان مدیریت پسماند استان قزوین آغاز كردیم و هدف ما این بود كه حجم مخلوط بودن زباله ها را كاهش دهیم و زباله گردی كاهش پیدا كند. در همین زمینه پژوهش هایی را به چاپ رساندیم و با همكاری شركت های خصوصی در این بخش، بازیافت مواد جامد از مبدأ در آپارتمان های شهری سه برابر افزایش پیدا كرد؛ ازاین رو تمام تحقیقات بر مبنای اولویت های شهر انجام شده است.
وی در بخشی دیگر از صحبت های خود اظهار داشت: در یك طرح بزرگ سلامت فضای مجازی را در ۳۰۰۰ نوجوانان بررسی كردیم و به این نتیجه رسیدیم كه تقریباً ۲۵ درصد نوجوانان ما به شكلی گرفتار اعتیاد به فضای مجازی و بازی های آنلاین هستند.
۷۵ درصد مشكلات سلامت خارج از حیطه نظام سلامت است
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین سپس به ماهیت این مركز و ابعاد مختلف سلامت اشاره نمود و توضیح داد: سلامت صرفاً به جسم سالم مربوط نمی گردد بلكه دارای ابعاد روانی و اجتماعی است. گفته می شود ۷۰ الی ۷۵ درصد مشكلات مربوط به سلامتی خارج از حیطه سلامتی و نظام سلامت بوده و دسترسی به آنها وجود ندارد.
پاكپور در همین زمینه اظهار داشت: بعنوان مثال فرد گرفتار سرطان می شود و به مراكز درمانی رجوع می كند كه تا اینجای كار مربوط به نظام سلامت است. این در شرایطی است كه فرد در جامعه سرطان گرفته است. وزارت بهداشت می تواند فاضلاب هایی كه آلودگی خاصی به دریاچه ها می ریزند را كنترل كند كه در آنها ماهی ها پرورش پیدا می كنند و از راه آنها به بدن انسان وارد می شوند؛ یا خاكی كه محصولات ما در آنجا رشد می كند می تواند حاوی فلزات سنگین باشد و در طولانی مدت سبب ایجاد سرطان شود.
وی با اشاره به اینكه مشكلات شهرنشینی را وزارت بهداشت به وجود نیاورده است، اظهار داشت: حاشیه نشینی، افزایش اجاره ها، كوچك تر شدن خانه ها، كافی نبودن نور در منزل و وضعیت بد معیشت مواردی است كه مستقیماً به سلامت مربوط نمی شود؛ اما بیماری هایی بوجود می آورد كه وزارت بهداشت باید بتواند كنترل كند.
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین اضافه كرد: از طرفی سموم در اختیار جهاد كشاورزی است و این سازمان می تواند جایگزینی برای آن داشته باشد. این در شرایطی است كه سموم باقی مانده در بخش كشاورزی بسیار بالاست و بسیاری از كشاورزان به قدری سم به انگورها می زنند كه خودشان بیمار می شوند. ازاین رو ۲۰ تا ۲۵ درصد بیماری ها مستقیماً به نظام سلامت و وزارت بهداشت مربوط می شود و به همین خاطر است كه مراكزی تحت عنوان عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت در دانشگاه ها به وجود آمده اند؛ چنین مراكزی می توانند از راه آگاهی بخشی به سازمان ها، زمینه مشاركت آنها را فراهم آورده و همكاریهای بین بخشی را بالا برند.
تاثیر اختصاص یك درصد بودجه سازمان ها به پژوهش
پاكپور در پاسخ به این سوال كه سازمان ها تا چه اندازه از دستاوردهای پژوهشی مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت استفاده می نمایند، تاكید كرد: قانونی كه در مجلس وجود داشته و به دولت عرضه شده این است كه یك درصد بودجه سازمان ها صرف پژوهش و مشكلات شود و بر همین مبنا هدف ما هم جذب سازمان ها و بودجه یك درصدی پژوهش آنها بوده است.
وی با اشاره به اینكه حداقل یك مرتبه توانستیم از سازمان مدیریت پسماند استان بودجه بگیریم كه این مورد سبب افزایش تفكیك زباله ها از مبدأ در استان قزوین شده است، توضیح داد: ظرف هایی را برای تمام ساختمان ها در نظر گرفتیم كه تفكیك زباله در آنجا صورت گیرد و پس از همكاری ما با این سازمان، شركت های خصوصی هم با سازمان مدیریت پسماند قرارداد بسته اند. این همكاری ها برای سازمان هم منفعت دارد، در عین حال كه از راه آموزش های ما محقق شده است.
پاكپور با اشاره به اینكه بعنوان بهترین مركز بازیافت كل دنیا با دانشگاه های سوئد همكاری داریم، اظهار داشت: مشاركت مردم در این عرصه مهم ترین عامل پیشرفت است و اگر مردم همكاری نكنند، بهترین سیستم بازیافت هم نمی تواند كمك كننده باشد.
وی افزود: در حوزه بازیافت و مدیریت پسماند، مداخلات را به صورت خانه به خانه انجام دادیم و برای آنها انیمیشن و فیلم پخش كردیم تا آنها را قانع نماییم كه بازیافت زباله برای خود آنها، شهر و سیستم بین المللی خوب است.
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین خاطرنشان كرد: خیلی از سازمان ها یك درصد بودجه پژوهشی خویش را در جای مناسب صرف نمی كنند. در عین حال تعداد سازمان هایی كه دوست دارند مشكلاتشان كم شود كم است و این یكی از معضلات است. ما برای برخی سازمان ها كارگاه گذاشتیم تا آنها را با مسائل اجتماعی آشنا كنیم؛ اما متأسفانه آنها به دلایلی همچون كاهش بودجه ها یا تعویض شدن مدیران، همكاری مؤثری نشان نداده اند.
پاكپور در بخشی دیگر از سخنان خود اظهار نمود: متأسفانه ما هنوز با توسعه یافتگی فاصله داریم و سازمان ها با روی باز پذیرای ما نیستند. كمتر از ۲۰ درصد سازمان ها هستند كه علاقمند به اجرای كامل نتایج پژوهش های ما هستند اما در تلاش هستیم این مقدار را افزایش دهیم.
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت از همكاری پژوهشی این دانشگاه در حوزه فوق با دانشگاه ناتینگهام انگلیس اطلاع داد و خاطرنشان كرد: بعضی استان ها مشكلات منطقه ای دارند اما بعضی مشكلات همچون اعتیاد مجازی نوجوانان، معضل كشور است و چنان چه مراكز تحقیقاتی در كنار هم قرار گیرند، با حمایت وزارت بهداشت می توانیم نتایج را در سطح ملی عرضه نماییم.
پاكپور در ادامه با اشاره به اینكه مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین در سال ۹۱ آغاز به كار كرده و موافقت اصولی خویش را از وزیر بهداشت وقت دریافت كرده است، توضیح داد: در ابتدا ۷ عضو هیئت علمی از رشته های مختلفی همچون مدیریت خدمات پزشكی، آموزش سلامت، ارتقای سلامت، محیط زیست و سلامت محیط، اقتصاد سلامت، پرستاری جامعه و طب كار بودیم كه بعنوان مؤسسان مركز كار خودمان را آغاز كردیم.
وی همینطور به فعالیت پژوهشگران پاره وقت و نیمه وقت در حوزه های اقتصاد سلامت، سلامت زنان، بهداشت باروری و... در مركز فوق اشاره و تشریح كرد: از سال ۹۱ پژوهش های زیادی انجام دادیم و حدود ۲۰ درصد از بار پژوهشی كل دانشگاه علوم پزشكی بر دوش مركز ما بوده و سالانه حدود ۵۰ مقاله پژوهشی در نشریات معتبر دنیا به چاپ رسانده ایم.
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین اضافه كرد: در سال ۹۶ موافقت قطعی مركز را دریافت كردیم.
پاكپور در پاسخ به این سوال كه اولویت های پژوهشی این مركز چطور تعیین می شود، توضیح داد: در مركز یك شورایعالی تشكیل شده كه در آن به مسائل مهم استان پرداخته شده و تصمیم گیری ها و پیشنهادات در این عرصه از جانب اعضا عرضه می شود. اعضای این شورا رئیس دانشگاه، معاون پژوهشی، معاون اجتماعی، رئیس دانشكده بهداشت، معاون پژوهشی دانشكده بهداشت و رئیس دبیرخانه سیاست گذاری سلامت استان هستند؛ در عین حال از اعضای هیئت علمی و افراد خارج از دانشگاه هم بر حسب نوع مبحث و مباحث دعوت می نماییم در جلسات شورا حضور داشته باشند.
وی با اشاره به اینكه این جلسات حدوداً هر یك الی دو ماه برگزار می شود، اظهار نمود: در این جلسات معمولاً به موضوعات پیشنهادی پرداخته می شود كه جزو مشكلات استان باشند و این طور نیست كه از اعضای هیئت علمی بخواهیم بر حسب تشخیص خود پروپوزال تحقیقاتی عرضه دهند؛ ضمن آن كه دو نفر بعنوان كارشناس هم در جلسات حضور دارند.
قائم مقام مركز تحقیقات عوامل اجتماعی مؤثر بر سلامت دانشگاه علوم پزشكی قزوین افزود: جلساتی هم با حضور پژوهشگران دانشگاه و سایر سازمان ها برگزار می نماییم، به این منظور كه بتوانیم سازمان ها را ترغیب نماییم یك درصد از بودجه خویش را به پژوهش اختصاص دهند كه البته سازمان ها ملزم به رعایت این مورد هستند؛ اما امكان دارد در جریان مشكلات حوزه خود نباشند كه ما در این زمینه با آنها همكاری می نماییم.
پاكپور همچون این سازمان ها به سازمان محیط زیست، سازمان مدیریت پسماند و شهرداری استان قزوین اشاره نمود و اضافه كرد: پارسال اولویت بندی صحیح سلامت استان را بر عهده گرفتیم. بر این اساس ضمن دعوت از تمام معاونت های دانشگاه (آموزشی، پژوهشی، پشتیبانی و غذا و دارو) و سازمان های عمومی خارج دانشگاه همچون استانداری، نماینده دامپزشكی، مدیریت پسماند، مدیریت فاضلاب، محیط زیست و...؛ اولویت های سلامت استان را در یك پروژه ۶ ماهه تعیین كردیم.
منبع: مطب نما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب