محققان پاسخ دادند
صنعت و دانشگاه، چه زمان و چگونه به هم می رسند؟
مطب نما: وجود دانشگاه های قوی در كنار صنایع قدرتمند، از مهم ترین شاخصه های پیشرفت زیربنایی در هر كشوری بشمار می رود. اما این مساله به شرطی اتفاق می افتد كه میان این دو ستون اصلی، روابط مستحكمی برقرار باشد. محققین كشورمان برای رفع موانع نزدیكی بیشتر این دو نهاد مهم، راهكارهایی را عرضه كرده اند.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، در سالیان گذشته صنعتگران و اندیشمندان به این نتیجه رسیده اند كه دانشگاه ها می توانند با پرورش و توسعه كاركنان دانشی و تامین اطلاعات مورد نیاز، نقش بسیاری در ایجاد و گسترش سیستم های نوآوری محلی و ملی داشته باشند. كشورهای توسعه یافته در سال های گذشته تلاش نموده اند تا تمركز فزاینده ای بر نگهداشت و انتقال مناسب دانش از سمت دانشگاه به صنعت داشته باشند. بدین سبب دانشگاه، منبعی ضروری برای دانش جدید صنایع است. معمولاً و از لحاظ نظری، دانشگاه ها در وضعیتی قرار دارند كه بیشتر وقت خودرا صرف كارهای علمی و آموزشی می كنند و صنایع مشغول كارهای عملی و تولیدی هستند، اما به واقع، دانش تولیدشده در دانشگاه ها می تواند مزیتی رقابتی برای بخش صنعت محسوب شود.
متخصصان معتقدند ارتباط میان صنعت و دانشگاه در چهار حوزه اصلی پژوهش پایه ای، پژوهش مشاركتی، انتقال دانش و انتقال فناوری می تواند صورت گیرد. همكاریهای دانشگاه و صنعت می تواند با تامین سرمایه از سمت صنعت و تامین دانش مورد نیاز و نیروی كار از سمت دانشگاه، به ارتقای پژوهش ها و اختراعات و فناوری منجر شود. دولت نیز با ایجاد ساختارهای انگیزشی و بسترسازی قانونی می تواند به برقراری این ارتباط كمك نماید. اهمیت رابطه میان صنعت و دانشگاه ناشی از این نكته است كه این دو نهاد همچون سرنوشت سازترین نهادهای اجتماعی هر جامعه ای به خصوص بعد از انقلاب صنعتی هستند و دستیابی به توسعه بدون برقراری ارتباط مؤثر بین این دو نهاد امكان پذیر نخواهد بود.
اهمیت بالای این موضوع، پژوهشگران كشور را به صرافت انجام یك پژوهش درباب موانع این ارتباط در ایران انداخته است. در این پژوهش، محققانی از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه تهران به شناسایی علل ارتباط ضعیف دانشگاه با صنعت پرداخته و راهكارهایی برای بهبود آن ارائه كرده اند.
برای انجام این مطالعه تحقیقاتی، از مصاحبه نیمه ساختاریافته با ۱۸ نفر از اساتید هیئت علمی در تهران استفاده شده است و پژوهشگران بعد از جمع آوری داده های مورد نیاز، آنها را با بهره گیری از روش های آماری، به كمك كامپیوتر تجزیه وتحلیل كرده اند.
یافته های پژوهش، سه علت اصلی را برای ارتباط ضعیف دانشگاه و صنعت در ایران بیان كرده اند كه شامل وجود دانشكده های تك بعدی، صنعت سطحی نگر و دولت غافل از بسترسازی هستند.
مجریان این پژوهش برای رفع این نقایص، سه راهكار را نیز به صورت نظیر به نظیر با علت ها و به شرح زیر عرضه كرده اند: صنعت محور كردن دانش، دانش بنیان كردن صنعت و بسترسازی قانونی دولت.
در این رابطه، علی پور بهروزان، محقق دانشكده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبائی و سایر همكارانش می گویند: «منظور از تك بعدی بودن دانشكده ها آن است كه صنعت و نیازهای آن، عمدتاً جایی در دانشگاه ندارند. وقتی تصمیم به ایجاد یا حذف یك رشته یا گرایش خاص گرفته می شود، این تصمیم گیری بدون در نظر گرفتن نیازهای واقعی صنعت و جامعه و بر طبق خواست مدیر گروه، پیشنهاد اساتید، تقاضای دانشجویان و یا صرفاً تقلید از برنامه درسی دانشكده های برتر دنیا است. درحالی كه به زعم برخی مشاركت كنندگان، تصمیم گیران دراین زمینه باید در ابتدا به سراغ چند مدیرعامل یا شخصیت های مطرح صنعتگر بروند و پیشنهادهای آنها را هم در حذف یا ایجاد چنین رشته هایی دریافت كنند».
این پژوهشگران می افزایند: «پراكنده كاری دانشگاهیان، یكی دیگر از ضعف های دانشكده های مدیریت است. حوزه كاری برخی پژوهشگران از رشته تحصیلی آنها بسیار دور و بعضاً بی ربط است. چنین عملی البته به نیت های مختلفی صورت می گیرد. ولی در هر صورت مبادرت به این پراكنده كاری ها خود سبب ضعیف عمل كردن در پروژه های دریافتی از صنعت است. چونكه سبب بی اعتماد شدن صنعت به توان پژوهشی اساتید مربوطه و در نهایت دوری این دو نهاد از یكدیگر می شود».
از سویی، بر طبق یافته های این پژوهش كه در فصل نامه «مجلس و راهبرد» متعلق به مركز پژوهش های مجلس شورای اسلامی انتشار یافته اند، صنعت به دلیلهای مختلف تمایلی ندارد كه به دانشگاه نزدیك شود و این بی تمایلی، ذیل عنوان صنعت سطحی نگر، قرار می گیرد.
بنابه گفته پور بهروزان و تیم پژوهشی همكار او، «صنعت میل دارد از خار ج از كشور خرید كند. در واقع ترجیح می دهد بجای سرمایه گذاری بلندمدت بر پروژه های دانشگاهی، تكنولوژی مدنظر خودرا به سرعت خریداری كند. صنایع كوچك نیز كه دسترسی به خریدهای خارجی ندارند، از صنایع بزرگ داخلی الگوبرداری می كنند. اگر هم جایی جزو شرایط جذب یا همكاری خود با دانشگاهیان، شرط مدرك و موارد مشابه را می گذارند، به سبب نگاه مُدگونه به مدرك تحصیلی و كسب وجهه اجتماعی است».
این یافته های پژوهشی كه به لطمه شناسی روابط نامطلوب فعلی در این خصوص پرداخته اند، می توانند در نزدیك كردن دانشگاه و صنعت در كشور ما، مؤثر واقع شده و از این طریق، موجبات پیشرفتی همه جانبه و یكنواخت را در ایران فراهم آورند.
منبع: فصل نامه مجلس و راهبرد، دوره 26، شماره 99، 1398
منبع: مطب نما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب