توصیه محققان كشور؛
با دوره های فبک، دانش آموزان را خلاق کنید
مطب نما: پژوهشگران کشور در یک مطالعه پژوهشی، بر نقش دوره های آموزش فلسفه برای کودکان(فبک) در باز شدن ذهن و افزایش قدرت تحلیل و خلاقیت آنها صحه گذاشته اند.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، آموزش فلسفه به کودکان به رشد مهم ترین جنبه درونی کودکان یعنی تفکر کمک می نماید. این آموزش به عنوان روشی مطلوب بر رشد همه جانبه کودک، چندین دهه است که در مرکز توجه اندیشمندان تربیتی قرار گرفته است، چونکه کودکان همچون عوامل اساسی در تجدید حیات هر نسل محسوب می شوند. برخی پژوهشگران بین الملل با طراحی و اجرای برنامه ای که آنرا «آموزش فلسفه به کودکان» نامیده اند، تلاش نموده اند تا فلسفه را به جایگاه واقعی خویش آن گونه که سقراط مد نظر داشت بازگردانند. اهمیت و ضرورت داستان های فلسفه برای کودکان، از نظر این پژوهشگران، آموزش تفکر فلسفی به آنها است که به کودکان کمک نماید تا بیاموزند چگونه فکر کنند.
به بیان صاحب نظران، این فلسفه، نوعی فلسفه کاربردی است، به شکلی که می کوشد به کودکان کمک نماید تا از حالت عادی به حالت اندیشمندانه، از بی تفاوتی به اندیشه ورزی و از تفکر معمولی به تفکر انتقادی حرکت کنند. در این روش، رویکرد اکتشافی مورد توجه است. کندوکاو جمعی و استفاده از گفتگوی سقراطی به مثابه روش کار تعیین می شود. در این برنامه، دانش آموزان به کاوشگرانی خلاق و با مهارت تبدیل می شوند. مراد از کاوشگر بودن، جستجوگری فعال و اصرار بر پرسش گری و داشتن هوشیاری خلاق و دائمی برای مشاهده ارتباطات و افتراق ها و آمادگی همیشگی برای مقایسه، مقابله، تحلیل و ارائه فرضیه، تجربه، مشاهده، سنجش، امتحان و نوآوری است.
باتوجه به اهمیت بالایی که این مساله دارد، تعدادی از محققان کشورمان از دانشگاه علامه طباطبائی و دانشگاه خوارزمی در یک مطالعه پژوهشی، به آن پرداخته اند. آنها در این مطالعه، کارکرد خاصیت های داستان های موسوم به فلسفه برای کودکان یا به اختصار، فبک را بر خلاقیت آنها مورد بررسی و تبیین قرار داده اند.
این پژوهشگران برای انجام این تحقیق کیفی، از اسناد و متون علمی شامل کتب و جستجوی مقالات با بهره گیری از کلید واژه های خلاقیت، ادبیات داستانی، برنامه درسی فلسفه برای کودکان، کارکردهای داستان های فبک، عناصر داستانی در خلاقیت کودکان بهره برده اند.
برمبنای نتایج به دست آمده از این پژوهش، ارتقاء خلاقیت و روحیه پرسشگری کودکان می تواند در خصوص استفاده از عناصر و کارکردهای خاصیت های داستان های فبک باشد.
علی حسن زاده، محقق دانشگاه علامه طباطبائی و همکارانش در این زمینه می گویند: «یافته های ما نشان می دهند که خاصیت های داستان های برنامه فبک با وجود بن مایه پرسشگری و مفاهیم فلسفی، مباحث استدلال تفکر و نیز مباحث فلسفی مربوط به شیوه های زندگی کودکان در بعد زندگی روزمره و در بعد بین ذهنی اجتماع، بازسازی اجتماع پژوهشی و تعدادی از فرایندها همچون مولفه های ادبی و تربیتی و الگوهای فعالیت محور مانند الگوی نوشتن طرح بحث و تمرین در داستان، بر پرورش خلاقیت کودکان تأثیر دارند».
بگفته این پژوهشگران، «کارکردهای داستان های فلسفه برای کودکان، قدمهای خلاقیت همچون تحریک، اکتشاف، برنامه ریزی، فعالیت و بازبینی کودکان را تقویت و روش های تفکر و نگرش های نو را در کودکان به وجود می آورند».
بر این اساس، وارد کردن فلسفه به دوره های آموزشی تا حد زیادی در معرفی و ارائه مواد درسی اهمیت دارد. آموزش فلسفه، استخراج مضامین از گفته ها و پرسش های دانش آموزان و انعکاس آنها بطور مکرر، یافتن آنها در تار و پود مباحثات همراه با پیشرفت کلاس را در بر می گیرد. درحقیقت مضامین فلسفی معرفی شده در یک داستان، بارها و بارها تکرار و هر بار عمیق تر، گسترده تر و پیچیده تر ظاهر می شوند.
به اعتقاد حسن زاده و همکارانش، «این شیوه تدریس یکپارچه و درهم تنیده، دانش آموزان را بر آن مسلط و به شکافتن آن علاقمند می کند و سپس موضوع جدیدی مطرح می کند. به عبارتی، ابتدا مفاهیم فلسفی را تاحدی معرفی می کند و سپس آرام آرام درک عمیق تری از همان مفاهیم در رابطه با مضامین مکرر را ارائه می دهد».
این یافته های پژوهشی، اهمیت گنجاندن برنامه آموزش فلسفه برای کودکان را در برنامه درسی متذکر می شوند و توجه به آنها می تواند بر غنای درسی دانش آموزان بیفزاید. گفتنی ست یافته های یاد شده فوق در فصل نامه «ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی» وابسته به باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی انتشار یافته اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب