زالی عنوان كرد؛
تداخلات دارویی سومین علت مرگ و میر ناشی از خطای پزشکی
به گزارش مطب نما، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با اشاره به پیچیدگی مبحث تداخل و عوارض داروها و افزایش تداخلات دارویی، هوش مصنوعی را ابزاری مناسب برای جلوگیری از بروز این خطاها عنوان نمود.
به گزارش مطب نما به نقل از مهر، علیرضا زالی، با اعلان اینکه در طول ۱۰ سال اخیر در کشورهای صنعتی تداخلات دارویی ناخواسته جزو ۱۰ علت اول مرگ و میر بوده است، اظهار داشت: برمبنای تصمیم کمیته علمی و اجرائی این رویداد، متولی محور کاهش مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی دانشگاه علوم پزشکی تهران، متولی محور دستیار هوشمند خود مراقبتی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی متولی تداخلات دارویی است. وی با اشاره به این که تداخلات دارویی یکی از مهم ترین مسائل سیستم سلامت در تمام کشورهای دنیا است، عنوان کرد: سومین علت مرگ و میر ناشی از خطای پزشکی مربوط به تداخلات دارویی است. در طول ۱۰ سال اخیر در کشورهای صنعتی تداخلات دارویی ناخواسته جزو ۱۰ علت اول مرگ و میر بوده است. زالی با اعلان اینکه با افزایش، سن خطر بروز تداخلات دارویی افزوده می شود، اشاره کرد: با بالا رفتن سن شانس استفاده همزمان از دارو افزایش می یابد در کشور آمریکا پیش بینی می شود ۲۵ درصد افراد بالای ۶۵ سال روزانه بیش از پنج دارو مصرف می کنند که ۱۵ درصد این افراد گرفتار تداخلات دارویی می شوند. وی ادامه داد: اگر بیمار ۴ قلم دارو در روز مصرف کند با افزوده شدن داروی پنجم میزان بروز تداخلات دارویی تا ۲۵ درصد افزایش می یابد. زالی افزود: از طرفی فرهنگ حاکم در کشور خطر تداخلات دارویی را بیشتر می کند بطوریکه برخی مردم عادت به مصرف خودسرانه دارو دارند و این فرهنگ کشور را به عنوان دارنده یکی از بالاترین مصرف کننده های خودسرانه دارو در سطح منطقه معرفی می کند. یکی از دلیلهای این گزارش ناتوانی اقتصادی قسمتی از جامعه است. بگفته رییس دانشگاه، درباب بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن همچون فشار خون، دیابت و بیماریهای قلبی عروقی، مصرف دارو نیاز به تنظیمات خاصی دارد و اگر این نظم دارویی مختل شود شانس تداخل دارویی و بروز عوارض آن افزایش می یابد. زالی افزود: قسمتی از منازل ما ایرانیان را قفسه های دارویی تشکیل می دهد و همین در دسترس بودن یکی از مهم ترین علت های افزایش سرانه مصرف خودسرانه دارو شمرده می شود. ایشان سپس اظهار داشت: یکی دیگر از مسائلی که قبل از الکترونیک شدن پرونده سلامت ایرانیان ممکنست بسیار مشاهده شود، تجویز داروهایی است که ممکنست با داروهایی که فرد بیمار از پیش مصرف می کند، تداخل داشته باشد. با الکترونیک شدن این پروسه پزشک به پرونده بیمار دسترسی دارد و می تواند باتوجه به میزان تداخل و عوارض داروها، تجویز کند. زالی در ادامه به داروهای OTC یا داروهایی که بدون نسخه توسط داروخانه ارائه می شود، اشاره نمود و اضافه کرد: بیش از ۱۵۰ نوع داروی OTC وجود دارد که پزشک ممکنست متوجه مصرف بیمار نشود، از همین رو ممکنست نسخه پزشک با این داروها تداخل داشته باشد. بگفته رییس دانشگاه، مسئله بعدی که همچنان به فرهنگ ایرانیان گره خورده است، پیشنهاد مصرف دارو از فردی به فرد دیگر بدون تجویز سفارش پزشک است. وی عنوان کرد: تصور اشتباه دیگری که در میان جوامع وجود دارد این است که داروی گیاهی با داروی شیمیایی تداخل نخواهد داشت، در صورتیکه خیلی از داروهای گیاهی وجود دارند که ممکنست منجر به شدت یا کاهش اثر سایر داروهای شیمیایی شوند. زالی موضوع غذا و تداخلات آن با برخی داروها را نیز مهم دانست و اظهار داشت: خیلی از مواد غذایی طبیعی که در سبد خانوار وجود دارد در اثر گذاری تعدادی از داروها و مکمل ها تداخل ایجاد می کنند. در این موارد افراد باید بروشور محصول را مطالعه و با پزشک خود مشورت کنند. وی با اعلان اینکه زمان و نحوه مصرف دارو اهمیت بسیار دارد و بهترین نوشیدنی با دارو آب است، اضافه کرد: جامعه ایرانی در معرض خطر تداخل دارویی قرار دارد، چونکه سرانه مصرف دارو در کشور بالا است. رییس دانشگاه علت ۸۰ درصد مراجعه کودکان بر اثر مسمومیت دارویی را سهوی و ناشی از عدم نگهداری مناسب داروها دانست و اظهار داشت: بطور کلی در ایران سرانه مصرف خودسرانه قطره های چشمی آنتی بیوتیک ها و مسکن ها بسیار بالا است. وی ادامه داد در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان متوسط داروی مصرف هر بیمار شش و نیم تا هفت نوع داروست که همین مورد منجر به افزایش بروز پدیده سینرژیسم یا آنتاگونیست خواهد شد. سینرژیسم زمانی اتفاق می افتد که مصرف دارویی اثر داروی دیگر را افزایش دهد و آنتاگونیسم نیز زمانی رخ می دهد که مصرف یک دارو اثر داروی دیگر را کم کند. رییس دانشگاه در ادامه با اشاره به پیچیدگی موضوع تداخل و عوارض داروها و شانس بروز خطا دراین زمینه اظهار داشت: تداخلات دارویی روز به روز رو به افزایش است و نیاز به استفاده از ظرفیت ابزارهای دیگر مشاهده می شود که هوش مصنوعی یکی از همین ابزارها است. زالی اشاره به نقش پررنگ هوش مصنوعی در عرصه داروسازی، اظهار داشت: از هر ۱۰ هزار پروژه یک دارو استخراج می شود که ممکنست تنها ۱۰ درصد اثربخشی داشته باشد. یک داروی استاندارد با مولکول جدید با حفظ اثربخشی و ایمنی بین ۱۰ تا ۱۵ سال زمان می برد تا وارد بازار شود. هوش مصنوعی تمام این مسیرها را کوتاه کرده است و از میانبرها بهترین گزینه را انتخاب می کند. مسیر سنتز داروها و سناریوهای جدید در سیر کشف داروها با دانش هوش مصنوعی هموار خواهد شد. رییس دانشگاه در ادامه به تولید نخستین داروی مصنوع و تولید شده توسط هوش مصنوعی اشاره نمود و اضافه کرد: داروی ns018_055 برای درمان فیبروز ریوی طراحی شد و بعد از گرفتن تاییدیه ها به تولید رسید. پیش بینی می شود در آینده نزدیک تعداد زیادی دارو به کمک دانش هوش مصنوعی به سرعت تولید شود. زالی همین طور در ادامه بیان کرد: میکروربات هایی درحال طراحی شدن هستند که وظیفه حمل دارو و رساندن آن به بافت مشخصی از بدن را بر عهده دارند و این مساله جز با بهره گیری از هوش مصنوعی امکان پذیر نیست. به همین دلیل علم پزشکی شاهد تحول بزرگی با کاهش عوارض داروها در بیماریهای مزمن و صعب العلاج خواهد بود. وی درباب فواید بهره گیری از دانش هوش مصنوعی در تولید داروها افزود: با هوش مصنوعی ظرفیت عوارض دارویی مؤلفه ها و پارامترهای در رابطه با دارو بطور همزمان مشخص می شود. از طرفی در این راه از ظرفیت شبکه های عصبی نیز بهره گرفته می شود. وظیفه شبکه های عصبی مصنوعی در هوش مصنوعی پردازش الگوریتم ها و آینده نگری است. هوش مصنوعی می تواند یاد بگیرد، توانمندی های خودرا افزایش دهد و بازتابی از مغز انسان باشد. قدرت یادگیری هوش مصنوعی می تواند در پیش بینی حوادث دارویی به ما کمک نماید. رییس دانشگاه افزود: امروزه شبکه های عصبی بسیار پیشرفته شده اند. هم اکنون ۵۰ تریلیون داده های دیجیتالی در چرخش است و تعداد داده های دیجیتالی در دنیا هر دو سال یک دفعه دو برابر می شود. هوش مصنوعی باید در این راه به کار گرفته شود. وی از به میدان آمدن تعداد زیادی از شرکت های دانش بنیان در راه بهره گیری از ظرفیت هوش مصنوعی آگاهی داد و اضافه کرد: در عرصه نرم افزاری پیشرفت های چشمگیری داشته ایم بیش از ۵۰ برنامه در کشور طراحی شده است که در بیمارستان ها قابل استفاده می باشد. استفاده از سامانه های ابری نیز پیشرفت دیگری است که در کشور انجام شده و در عرصه تشخیص بالینی و دارویی کمک کننده است. بگفته زالی، طراحی و برنامه ریزی نرم افزارهای نوین مبتنی بر AI تحت عنوان تصمیم یار در شرکت های دانش بنیان کلید خورده است. این ابزارها برای قضاوت انسان و تشخیص پزشک کمک کننده خواهد بود. به گفته ی ایشان، نرم افزارهای نسخه نویس و انتخاب داروها با عوارض کمتر به کمک دانش هوش مصنوعی، گجت های سلامت محور همچون ساعات هوشمند و لباس ها و پوشش هایی که همزمان شاخصهای سلامت شخص را در اختیار پزشک قرار می دهد همچون این ابزارها شمرده می شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب