بیماران قربانی تعارض منافع نظام سلامت با جان مردم بازی نکنید!
به گزارش مطب نما، قصور کادر درمان با وقوع حوادثی مانند نابینایی بیماران، فوت بیماران دیالیزی و آتشسوزی بیمارستان ها، بی اعتمادی به نظام سلامت را افزایش داده است.
خبرگزاری مهر - گروه سلامت: حوادث خبرساز چند روز گذشته در نظام سلامت مانند نابینایی ۹ بیمار، فوت ۷۰ بیمار دیالیزی و آتشسوزی بیمارستان ها، زنگ خطر جدی برای نظام سلامت به صدا درآورده است که شاید اصلی ترین دلیل بروز این حوادث نبود نظارت مؤثر از جانب سازمان های مربوطه است و همین اتفاقات بی اعتمادی مردم به سیستم درمانی را تشدید می کند. نابینا شدن بیماران بیمارستان چشم پزشکی، فوت ۷۰ بیمار دیالیزی به علت استفاده از داروی بی کیفیت و آتشسوزی در بیمارستان قائم در رشت که سبب فوت بیماران شد، داغی بود که نظام سلامت بر دل هموطنان گذاشت. در بحث اصلی که میتوان گفت عدم نظارت درست بر خدمات درمانی و پزشکی در ۳ حادثه اخیر نقش پررنگ تری را ایفا می کند. باید به این مورد توجه داشت با تکرار این اتفاقات مسیر بی اعتمادی به پزشکان و کادر درمان شروع می شود، و از همین رو گاه افراد را مجبور به درمان خودسرانه می کند که ترجیح می دهند به جای این که جان خویش را در دست پزشکان بسپارند برای درمان به سراغ فضای مجازی و افراد غیرپزشک بروند. ماجرای فوت ۷۰ بیمار دیالیزی
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس سالجاری در جریان فوت ۵۰ بیمار دیالیزی به علت استفاده از داروی بی کیفیت که بعداً گفته شد احتمال دارد به عنصر آلومینیوم آلوده شده باشد قرار گرفت و با برگزاری نشستی با مسؤلان مربوطه این مورد را بررسی و مشخص شد یکی از شرکت ها در این رابطه قصور داشته است.
آنطور که سلمان اسحاقی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس روایت می کند، در وهله اول گفته شد ۱۰ تا ۱۲ بیمار دیالیزی در شهر های مشهد و اصفهان به علت استفاده از محلول و با علایم مغزی، عفونتی، تشنجی و کما جان خویش را از دست دادند و بعد از مدتی آمار فوتی ها به ۵۰ نفر رسید و تابحال ۷۰ نفر جان خویش را از دست دادند.
سید حیدر محمدی رئیس وقت سازمان غذا و دارو در این خصوص گفته است، برای پیگیری فوری گزارش ها در مورد مشکلات یک محصول دارویی بیماران دیالیزی، کارشناسان در کارخانه حضور یافته و مبحث را از نزدیک بررسی و دستورات لازم را صادر کردند. تیم کارشناسی به لابراتوار مرجع و محل لابراتوار داروسازی ثامن مشهد اعزام شد تا مبحث را بررسی کند. از طرفی پرونده قضایی برای این مورد تشکیل شده است و در انتظار پیگیری مراجع قضایی است. ماجرای فوت ۹ نفر از افراد بر مبنای آتشسوزی در بیمارستان قائم چه بود؟
بیمارستان قائم (عج) رشت گرفتار حادثه آتشسوزی شده که از همان ساعات ابتدایی نیروهای آتش نشانی، امداد و خدماتی برای مهار آتشسوزی وارد عمل شدند. این بیمارستان ۲۵۰ تخت فعال داشته که در زمان وقوع آتشسوزی ۱۴۲ بیمار در بیمارستان بستری بودند از این تعداد ۱۰۹ بیمار در قسمت عادی و ۳۳ بیمار در قسمت های ویژه بستری بوده اند، همزمان با وقوع آتشسوزی بیماران از این بیمارستان به سایر بیمارستان های شهر رشت منتقل شدند. این آتشسوزی پس از چهار ساعت تلاش نیروهای آتش نشانی مهار گشت.
متأسفانه تابحال و بر مبنای آخرین آمارها ۹ نفر از بیماران که بیشتر آنها بدحال بوده و در قسمت مراقبت های ویژه بستری بودند جان خویش را از دست دادند، اما همچنان دلیلی محکم برای بروز این اتفاقات روشن نشده است. آمار و وضعیت قصور پزشکی در ایران در ایران، آمارهای رسمی و غیررسمی نشان دهنده وضعیت نگران کننده ای در زمینه قصور پزشکی است. بنا بر اعلام پزشکی قانونی پرونده های بررسی شده در کمیسیون های تخصصی در سال ۱۴۰۰، ۳۰ هزار و ۹۵۳ و در سال ۱۳۹۹، ۲۹ هزار و ۳۱۳ پرونده به ثبت رسیده است که این آمار نسبت به سالهای گذشته رشد ۵.۶ درصدی داشته است. از طرفی، آمارهای غیررسمی از آن حکایت می کند که سالانه حدود ۴۵ هزار نفر در کشور به علت خطاهای پزشکی و دارویی صدمه می بینند. همچنین، برآورد می شود که حدود ۳ هزار نفر به علت این اشتباهات جان خویش را از دست می دهند. همینطور اردیبهشت ماه سال جاری معاون انتظامی سازمان نظام پزشکی کشور اظهار داشت: «سال گذشته ۱۰۰ مورد پرونده پزشکی در هیأت های انتظامی این سازمان تشکیل شده که در مقایسه با سال ۱۴۰۰، ۳۰ درصد افزایش داشته است که ۲۰ درصد شکایت ها در ارتباط با جراحی زیبایی است.» یکی از عوامل اصلی در افزایش شکایات و موارد قصور پزشکی در ایران، کمبود امکانات، فشار کاری بالا بر پزشکان، و عدم رعایت استانداردهای درمانی است. همچنین، نبود سیستم های نظارتی مؤثر و شفافیت در گزارش دهی موارد خطا هم از مشکلات عمده در این عرصه به حساب می آید.
ایجاد شکاف بی اعتمادی مردم به پزشکان جدی ترین مساله نظام سلامت رعایت حقوق بیمار و دریافت مطلوب خدمات سلامت حق بیمار است. همینطور اطلاعات باید به نحو مطلوب و به میزان کافی در اختیار بیمار قرار گیرد تا در این راه بهترین انتخاب صورت گیرد و فرد بیمار از خدمات درست در مراکز درمانی استفاده درست کند و با نهایت آرامش خاطر به درمان خود بپردازد. اما در مواقعی بی توجهی به بیمار سبب می شود تا شاهد نارضایتی اشخاصی باشیم که گرفتار بی اعتمادی و نگرانی از روند کار کادر درمان می شوند و اگر پزشکی هم کار خویش را به درستی انجام دهد در اینجاست که تر و خشک با یکدیگر می سوزند. اما وزارت بهداشت کجای کار قرار دارد؟ وزارت بهداشت کجاست؟ سازمان نظام پزشکی کجاست؟ واقعاً اگر چنین حوادثی در کشورهای دیگر رخ می داد مسؤلان امر برای برخورد با چنین تخلفاتی چه می کردند؟ در ذهن نمی گذرد که کادر درمان یک بیمارستان با استفاده داروی اشتباه، وسایل پزشکی آلوده وارد عمل شود و حوادث مرگباری رخ دهد اما رؤسای این بیمارستان ها توبیخ یا برکنار نشوند! بلکه با صدور بیانیه این خطاهای فاجعه آفرین رو توجیه کنند. چگونه می شود ۹ بیمار در یک اتاق عمل توسط پنج جراح چشم پزشک عمل ساده آب مروارید انجام دهند و پس از چند روز همگی کور و نابینا شوند؟ قصور پزشکی یا تقصیر پزشکی؟ میثم مهدیار جامعه شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری مهر اظهار داشت: ما یک مقوله تفسیر پزشکی و قصور پزشکی داریم، در اتفاق تقصیر پزشکی در فرآیند تشخیص و درمان توسط پزشک اتفاق می افتد که با عنایت به این که هر بیماری و عارضه ای یک شکل منحصر به فردی دارد هم پزشک در تشخیص آن گرفتار اشتباه می شود و خطایی را مرتکب می شود.
ساختار سلامت ضعیف سبب قصور پزشکی می شود وی ادامه داد: در قصور پزشکی اتفاقات ناشی از کوتاهی ها، سستی ها و خطای ارادی فرد در جریان تشخیص و درمان است که با تفسیر پزشکی متفاوت می باشد، در واقع میتوان گفت؛ یعنی تفسیر پزشکی قابل جلوگیری نیست اما قصور پزشکی قابل جلوگیری است و برای همین در محاکم قضایی تقصیر پزشکی با مجازات کیفری مواجه نمی شود ولی قصور پزشکی مواجه می شود و مساله ای که اتفاق می افتد اینست که قصور پزشکی ناشی از مسائل فردی و شخصی نیست بلکه مسائل ساختاری هم امکان دارد در تفسیر و قصور پزشکی دخیل باشند ولی در تقصیر پزشکی قابل پیشگیری نیست. به قول وی؛ ساختار نظام سلامت ما به دلیل اشکالاتی که دارد سبب افزایش قصور پزشکی می شود. مهدیار افزود: به واسطه تهدیدهایی که از سمت مراکز درمانی و افراد صورت می گیرد، آمار دقیقی از قصور پزشکی وجود ندارد و افراد وارد فرآیند طرح شکایت و دعوا نمی شوند که برپایه این عوامل نمی توانیم آمار دقیقی را عرضه دهیم، مگر این که پزشکی قانونی آماری را شرح دهد.
عدم توجه به حق و حقوق بیمار از طرف پزشکی قانونی این جامعه شناس تصریح کرد: پزشکی قانونی هم گزارش واضح و روشنی را عرضه نمی دهد و در این حیطه ها از حقوق بیماران دفاع نمی شود و مهم ترین عامل ساختاری که سبب افزایش قصور پزشکی می شود، تعارض منافعی است که در خلال مدیریت سلامت اتفاق می افتد، یعنی اگر اتفاق و قصور پزشکی رخ دهد، قصور پزشکی توسط خود پزشکان مورد بررسی قرار می گیرد و اگر فردی در اثر یک عملیات پزشکی گرفتار صدمه شود و شکایت صورت گیرد هم توسط پزشکان، صنف پزشکان، نظام پزشکی و دانشگاه های علوم پزشکی داوری نهایی صورت می گیرد. اولویت درمان محوری نسبت به پیشگیری محوری وی ادامه داد: همان پزشکان و نمایندگان گروههای پزشکی نظر می دهند و اعمال عدالت در این شرایط ناممکن می شود و شکایت در این عرصه ها به نتیجه ای نمی رسد. این نوع نگاه به بیمار و بیماری در ایران و نظام سلامت دولتی ما بسمت درمان محوری رفته است و از پیشگیری محوری جلوگیری کرده است و به جای این که پیشگیری محوری را رو پیگیری کند به علت همین تعارض منافع سمت درمان محوری رفته است و کالایی شدن پزشکی محصول این تعارض منافع است. مهدیار تصریح کرد: در نظام سلامتی ما هم عرضه خدمات پزشکی و خرید خدمات پزشکی با صنف پزشکان است و بیمه های سلامت به ذیل وزارت بهداشت منتقل شده اند که ناظر و داور این روندها صنف پزشکان هستند.
به گزارش مطب نما به نقل از مهر؛ مسائل در رابطه با قصور و تقصیر پزشکی در ایران ریشه در مشکلات ساختاری نظام سلامت کشور دارد. قصور پزشکی، برخلاف تقصیر، ناشی از سهل انگاری، کوتاهی و خطاهای قابل پیشگیری است و در بسیاری موارد، ناشی از تعارض منافع در ساختار مدیریت سلامت است. این تعارضات شامل داوری پزشکان در پرونده های مرتبط به خود، تمرکز بر درمان به جای پیشگیری، و کالایی شدن خدمات سلامت است. به علت بازاری شدن نظام سلامت و منافع صنفی پزشکان، اخلاق پزشکی و مسئولیت اجتماعی پزشکان به حاشیه رفته است. بنابراین شکایات بیماران اغلب به نتیجه نمی رسد و شفافیت کافی در عرضه آمار و پشتیبانی از حقوق بیماران وجود ندارد و اصلاح این وضعیت نیازمند تغییرات بنیادین در نظام سلامت، نظارت مستقل و کاهش تعارض منافع است.
منبع: مطب نما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب