در یك پژوهش بررسی شد؛
زعفران کدام مناطق ایران اثر ضد سرطانی بیشتری دارند؟
مطب نما: مطب نما: پژوهشگران در یک مطالعه با بررسی عصاره های زعفران گناباد، نجف آباد اصفهان، سروآباد، قائن و کوهدشت لرستان، تاثیر ضد سرطانی آنها را بر دو نوع سلول سرطان سینه بررسی کردند.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، سرطان بیماری است که از تکثیر کنترل نشده سلول ها ناشی می شود. رایج ترین روش های درمان سرطان سینه، جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی است که هر کدام اثرات جانبی نامطلوبی را برای بیماران به همراه دارند. بنا بر این پژوهشگران در تلاش هستند که ترکیبات جدید و با عوارض کمتر، برای از بین بردن سلول های سرطانی بیابند.
گیاه زعفران ترکیبات دارویی مختلفی مانند «کروسین» و «سافرانال» دارد و بنا بر این مورد توجه پژوهشگران تحقیقات سرطان قرار گرفته است. این گیاه در مناطق مختلفی از جهان خصوصاً در ایران، فرانسه، ترکیه، مصر، امارات متحده عربی، مکزیک، سوئیس، استرالیا، نیوزلند و الجزایر کشت می شود. این گیاه در گذشته به عنوان داروی ضد درد و آرام بخش مورد استفاده قرار می گرفت.
مکانیسم دقیق فعالیت ضد سرطانی زعفران و اجزای آن هنوز به خوبی شناخته نشده است؛ با این سازوکارهایی مانند القای آپوپتوز(مرگ برنامه ریزی شده سلول)، القا کردن توقف چرخه سلولی و... دراین زمینه پیشنهاد شده است. برخی از داروهای شیمی درمانی نیز اثرات ضد سرطانی را بوسیله القای آپوپتوز اعمال می کنند. با توجه به این که تعدیل یا مهار آپوپتوز یا مرگ برنامه ریزی شده سلول، نشانه ای از شروع و یا پیشرفت سرطان است، بدین سبب القای آپوپتوز نیز یکی از بهترین راه حل ها برای درمان سرطان شناخته می شود.
در سالهای اخیر؛ خیلی از پژوهشگران گزارش کرده اند که عصاره های زعفران خواص ضد سرطانی دارند. با توجه به این که اثر ضد سرطانی این گیاه مربوط به ترکیبات مختلف موجود در آن(کروسین، کروستین، پیکروکروسین و سافرانال) است، ممکنست میزان این ترکیبات بسته به شرایط جغرافیایی که گیاه در آن کشت می شود، متفاوت باشد.
زعفران بطور وسیع در مناطق شمال شرقی ایران کشت می شود؛ ولی در سال های اخیر این ادویه گرانبها در سایر مناطق ایران همچون غرب کشور هم کشت شده است. به همین دلیل پژوهشگران گروه علوم زیستی دانشگاه کردستان در یک مطالعه خواص ضد سرطانی کلاله های زعفران مناطق مختلف ایران را بر روی دو نوع سلول سرطان سینه انسان بررسی کردند.
برای انجام این مطالعه ابتدا کلاله زعفران از پنج نقطه مختلف ایران شامل گناباد نجف آباد اصفهان، سروآباد، قائن و کوهدشت لرستان، جمع آوری شد و سپس از آنها عصاره آبی و عصاره متانولی تهیه شد. این عصاره های گیاهی به محیط کشت سلول های سرطانی افزوده شدند و بعد از گذشت ۴۸ و ۷۲ ساعت میزان سمیت سلولی آنها مورد بررسی قرار گرفت.
بررسی های این مطالعه نشان داد عصاره های آبی هر پنج نوع زعفران دارای تأثیر سمیت سلولی(سیتوتوکسیک) بر رده سلولی MDA-MB-۲۳۱ هستند.
در این مطالعه تأثیر ضد سرطانی عصاره آبی همه زعفران های مورد بررسی در این مطالعه بعد از ۴۸ و ۷۲ ساعت، بر سلول سرطانی MDA-MB-۲۳۱ با افزایش غلظت، بیشتر می شد و تأثیر آن وابسته به غلظت بود.
همچنین تأثیر ضد سرطان عصاره آبی زعفران های گناباد و نجف آباد بر سلول سرطانی MDA-MB-۲۳۱، باگذشت زمان، بیشتر می شد و تأثیر آنها وابسته به زمان بود؛ ولی در مورد عصاره سایر زعفران ها، این تأثیر دیده نمی شد.
در این مطالعه مشخص شد که اثر سیتوتوکسیک عصاره متانولی همه انواع زعفران به جز نمونه سروآباد بر روی سلول های MDA-MB-۲۳۱ بیش از تأثیر عصاره های آبی بود.
تأثیر بیشتر عصاره های متانولی، به جز عصاره متانولی نمونه لرستان، وابسته به غلظت بود، اما وابسته به زمان نبود. همین طور مشخص شد که کمترین تأثیر در بین عصاره های متانولی بر روی بر سلول سرطانی MDA-MB-۲۳۱، مربوط به نمونه زعفران لرستان است.
نتایج بررسی اثر عصاره های آبی نمونه های مختلف زعفران بر روی سلول های MCF-۷ نشان داد که همه این عصاره ها به جز عصاره نمونه قائن، وابسته به غلظت و زمان است. نمونه قائن فقط در غلظت های بالا وابسته به زمان بود.
در میان عصاره های متانولی، تأثیر نمونه های نجف آباد و گناباد وابسته به غلظت و زمان بودند و هر دو عصاره آبی و متانولی نمونه گناباد دارای کمترین تأثیر بر روی رده سلول سرطانی MCF-۷ بود.
در کل پژوهشگران این مطالعه عنوان می کنند که بنظر می رسد با متانول ترکیبات سیتوتوکسیک بیشتری از زعفران استخراج می شود. همین طور این پژوهشگران می گویند که باتوجه به تفاوت وسیع شرایط اقلیمی و خاستگاه جغرافیایی زعفران های مورد مطالعه در این پژوهش، بنظر می رسد زعفران ها از نظر ترکیبات دارای خواص ضد سرطانی با یکدیگر اختلاف دارند و شناسایی همه این ترکیبات و تفاوتهای آنها نیازمند مطالعات بیشتر است.
در این مطالعه با بهره گیری از استاندارد ISO ۳۶۳۲ کیفیت زعفران ها نیز مورد بررسی قرار گرفت و برمبنای آن نمونه زعفران سروآباد در دسته دوم کیفیت، نمونه های گناباد، نجف آباد و کوهدشت در دسته سوم کیفیت قرار دارند و نمونه قائن در هیچ یک از دسته بندی ها جای نگرفت. چونکه زعفران قائن کمترین مقدار کروسین و پیکروسین را در مقایسه با سایر زعفرانها داشت.
همچنین در این مطالعه ارتباطی بین کیفیت زعفران و اثر سمیت سلولی آن مشاهده نشد.
در کل بر طبق مشاهدات پژوهشگران این مطالعه عصاره های آبی و متانولی کلاله های زعفران های مختلف، اثر سیتوتوکسیک قابل توجهی بر رده های سلولی سرطانی MDA-MB-۲۳۱ نداشتند. در صورتیکه همان نمونه ها بر رده سلولی MCF-۷ z تأثیر سمیت سلولی داشتند. چونکه این رده سلولی یک رده سلولی سرطانی با قدرت تهاجمی بالا است و به طور معمول مقاومت بیشتری به ترکیبات سیتوتوکسیک دارد.
بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه، زعفران زراعی کشت شده در گناباد دارای اثرات سیتوتوکسیک بیشتری بر رده سلول سرطانی MCF-۷ است و با حلال متانول، می توان ترکیبات دارای اثر سمیت سلولی بیشتری از کلاله زعفران ها خصوصاً نمونه گناباد، استخراج کرد.
در انجام این مطالعه نجیبه شیدایی و راحله شاکری پژوهشگران گروه علوم زیستی دانشکده علوم پایه دانشگاه کردستان با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه تابستان ۱۴۰۱، بصورت مقاله علمی با عنوان «مقایسه خواص ضد سرطانی کلاله زعفران های(Crocus sativus) مناطق مختلف ایران روی سلول های MDA-MB-۲۳۱ و MCF-۷ سرطان سینه انسانی» در مجله علمی پژوهشی شناسی جانوری تجربی انتشار یافته است.
منبع: matabnama.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب