شرایط دانشگاه های ایرانی در رتبه بندی های جهانی ۲۰۲۲؛
افزایش دانشگاه های ایرانی در بیشتر نظام های رتبه بندی موضوعی جهان
مطب نما: به گزارش مطب نما، بررسی وضعیت دانشگاه های ایران در رتبه بندی های موضوعی نشان داده است که تعداد و تکرار نام دانشگاه های ایران در همه رتبه بندی های موضوعی به جز «رتبه بندی موضوعی علمی دانشگاه های جهان»، افزایش داشته است.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، نظام های رتبه بندی در آغاز شکل گیری، نمای فراگیری از مؤسسه ها عرضه می کردند و آنها را از همه جنبه ها و مانند یک کل ارزیابی می کردند؛ ولی در چند سال قبل خیلی از این نظام ها، مؤسسه ها را در زمینه های متعدد علمی هم ارزیابی و رتبه بندی می کنند.
این شیوه جدید رتبه بندی برای پاسخ گویی به نیاز کاربرانی پدید آمده است که به دنبال آگاهی از جایگاه یک مؤسسه در یک زمینه ویژه هستند. بعضی از این نظام ها، ارزیابی زمینه های گسترده علمی را مانند علوم انسانی و اجتماعی، فنی و مهندسی و پزشکی را در دستور کار دارند و برخی دیگر هم زمینه هایی ویژه مانند شیمی، ریاضی، هوش مصنوعی، مردم شناسی و پرستاری را در مؤسسه ها می سنجند.
سامانه نمای ایرانداک در آخرین گزارش خود، وضعیت جهانی دانشگاه های ایران را در رتبه بندی های موضوعی جهانی اعلام نموده است:
رتبه بندی جهانی موضوعی دانشگاه های «مؤسسه آموزش عالی تایمز»
مؤسسه آموزش عالی تایمز در ویرایش ۲۰۲۳ خود که در سال ۲۰۲۲ انتشار یافته است، نام ۶۶ مؤسسه ایرانی را در لیست مؤسسه های برتر جهان در ۱۰ زمینه متعدد علمی آورده است و در روی هم ۱۶۷ بار نام این مؤسسه ها در زمینه های علمی تکرار شده است.
بر اساس این رتبه بندی، دانشگاه فردوسی مشهد با برتری در ۹ زمینه علمی، دانشگاه تهران و اصفهان با برتری در ۸ زمینه علمی و دانشگاه شهید بهشتی با برتری در ۷ زمینه علمی عملکرد برجسته تری در مقابل دیگر مؤسسه های ایرانی داشته اند.
این ۱۰ زمینه علمی شامل «هنر و علوم انسانی»، «کسب وکار و اقتصاد»، «علوم پزشکی بالینی، پزشکی پایه و بهداشت»، «علوم رایانه»، «علوم تربیتی»، «علوم زیستی»، «علوم فیزیکی»، «مهندسی و فناوری»، «حقوق و روانشناسی» و «علوم اجتماعی» هستند.
این نظام رتبه بندی موضوعی مؤسسه های جهان را بر مبنای شاخصهای استنادها، درآمدهای صنعتی، چشم انداز جهانی، پژوهش و آموزش ارزیابی می نماید.
رتبه بندی موضوعی علمی دانشگاه های جهان
نظام رتبه بندی دانشگاه ها بر پایه عملکرد علمی آنها با نام شانگهای شناخته می شود. این نظام رتبه بندی در تازه ترین ویرایش خود (سال ۲۰۲۲)، مؤسسه های جهان را در زمینه های متعدد علمی ارزیابی و رتبه بندی کرده است.
در این لیست ۳۴ مؤسسه ایرانی حضور دارند که در زمینه های علمی گوناگون، روی هم ۱۴۳ بار نامشان در لیست مؤسسه های برتر آمده است.
در ویرایش پیشین این نظام رتبه بندی (در سال ۲۰۲۱)، ۳۴ مؤسسه ایرانی حضور داشتند و نام ها در زمینه های متعدد علمی ۱۶۳ بار تکرار شده بود. علیرغم این که تعداد مؤسسات ایرانی حاضر در این نظام رتبه بندی نسبت به سال قبل تغییری نداشته، ولی تکرار نام مؤسسه ها در زمینه های علمی گوناگون، کاهش داشته است.
رتبه نبدی موضوعی شانگهای مؤسسه ها را در ۵۴ زمینه علمی؛ شامل ۸ زمینه در علوم طبیعی، ۴ زمینه در علوم زیستی، ۲۲ زمینه در مهندسی، ۶ زمینه در علوم پزشکی و ۱۴ زمینه علوم اجتماعی، رتبه بندی می کند.
این رتبه بندی مؤسسات را بر مبنای ۵ شاخص «شمار انتشارات در نشریه های چارک اول»، «تاثیر استنادی نرمال شده»، «همکاری/ هم نویسندگی جهانی»، «انتشارات با کیفیت انتشار یافته در نشریه ها و همایش های برتر» و «جایزه های مؤسسه» ارزیابی می نماید.
رتبه بندی حوزه ای جهانی دانشگاه های «کیو. اس.»
بر اساس ویرایش ۲۰۲۳ نظام رتبه بندی حوزه ای کیو. اس.؛ هفت مؤسسه ایرانی در لیست بیشتر از ۵۰۰ مؤسسه برتر حوزهای علمی مختلف قرار گرفته اند. نام این مؤسسه ها روی هم ۱۰ بار در زمینه های علمی متعدد تکرار شده است.
نظام رتبه بندی حوزه ای کیو. اس. مؤسسه های پیشروی جهان را در ۵ حوزه هنر و علوم انسانی، مهندسی و فناوری، علوم زیستی و پزشکی، علوم اجتماعی و مدیریت ارزیابی می نماید. شاخصهای ارزیابی این نظام رتبه بندی، ۵ شاخص شبکه بین المللی پژوهش، شاخص اچ استناد، سرانه استناد به انتشارات، آوازه دانشگاهی و آوازه شغلی است.
بر اساس آخرین ویرایش رتبه بندی کیو. اس. دانشگاه هاروارد در حوزه های هنر، علوم انسانی، علوم زیستی و پزشکی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی و مدیریت در جایگاه نخست جهانی است. دانشگاه ام. آی تی هم در حوزه مهندسی و فناوری جایگاه نخست جهان را به دست آورده است.
رتبه بندی موضوعی جهانی دانشگاه های کیو. اس
بر اساس ویرایش ۲۰۲۳ نظام رتبه بندی موضوعی کیو. اس.، ۱۶ مؤسسه برتر در زمینه های متعدد علمی جای گرفته اند و نام این مؤسسات ۷۹ بار در سیاهه مؤسسه های برتر در زمینه های متعدد علمی تکرار شده است.
دانشگاه تهران ۱۷ بار، دانشگاه صنعتی شریف ۱۱ بار و دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۸ بار در لیست مؤسسه های برتر در زمینه های متعدد علمی جای گرفته اند و عملکرد درخشان تری در مقابل دیگر مؤسسه های ایرانی داشته اند.
نظام رتبه بندی موضوعی کیو. اس. مؤسسه های پیشرو دنیا را در ۵۱ زمینه علمی از تاریخ و زبان شناسی گرفته تا ستاره شناسی و دریانوردی ارزیابی می نماید.
بر اساس ویرایش ۲۰۲۳ میلادی نظام رتبه بندی موضوعی کیو. اس.؛ دانشگاه های ام. آی. تی، هاروارد و آکسفورد در تعداد بیشتری از زمینه های علمی در جایگاه اول جای گرفته اند.
رتبه بندی موضوعی دانشگاه ها بر پایه عملکرد علمی
بر اساس گزارش سالانه نظام رتبه بندی موضوعی «یورپ» در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۴۱ مؤسسه ایرانی در لیست مؤسسه های برتر در زمینه های علمی قرار گرفته اند و نامشان ۶۳۶ بار در این لیست تکرار شده است.
بر اساس این رتبه بندی تعداد تکرار نام مؤسسات ایرانی در زمینه های مختلف علمی نسبت به سال گذشته، افزایش بسیار زیادی داشته است.
دانشگاه تهران در ۴۴ زمینه، دانشگاه علوم پزشکی تهران در ۳۴ زمینه، دانشگاه صنعتی امیرکبیر در ۳۲ زمینه و دانشگاه تربیت مدرس در ۳۱ زمینه، عملکرد برجسته تری در مقابل دیگر مؤسسه های ایرانی داشته اند.
این نظام رتبه بندی مؤسسه های دنیا را در ۷۸ زمینه علمی و بر مبنای ۶ شاخص کمی «تعداد مقالات»، «استنادات»، «انتشارات»، «همکاری جهانی»، «تاثیر پژوهشی» و «تاثیر استنادی» ارزیابی می نماید.
رتبه بندی حوزه ای عملکرد مقاله های علمی دانشگاه های جهان
گزارش رتبه بندی حوزه ای مؤسسه های علمی توسط دانشگاه ملی تایوان تهیه می شود. بر طبق این گزارش در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۱۹ مؤسسه ایرانی در لیست ۵۰۰ مؤسسه برتر در حوزه های کشاورزی، پزشکی، مهندسی، علوم زیستی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی حضور داشتند و نام این مؤسسه ها ۲۷ بار در زمینه های علمی متعدد این لیست آمده است.
عملکرد مؤسسات ایرانی در این رتبه بندی نسبت به سال قبل بهبود داشته است.
دانشگاه تهران در چهار زمینه، دانشگاه علوم پزشکی تهران در سه زمینه و دانشگاه های تربیت مدرس و علوم پزشکی شهید بهشتی در دو زمینه عملکرد برجسته تری در مقابل دیگر مؤسسه های ایرانی داشته اند.
این نظام رتبه بندی، بیشتر برون دادهای پژوهشی و مقاله های پژوهشگران را مورد توجه قرار داده و عملکرد مؤسسه های جهان را در ۶ حوزه و بر مبنای ۸ شاخص ارزیابی می نماید.
بر اساس گزارش سال ۲۰۲۲ این رتبه بندی، دانشگاه هاروارد با پیشتازی در ۳ حوزه علمی، کارنامه درخشان تری نسبت سایر مؤسسه های جهان داشته است.
رتبه بندی موضوعی عملکرد مقاله های علمی دانشگاه های جهان
دانشگاه ملی تایوان در گزارش رتبه بندی موضوعی مؤسسه های علمی در سال ۲۰۲۲ میلادی، ۱۸ مؤسسه ایرانی را در سیاهه ۵۰۰ مؤسسه برتر در زمینه های متعدد علمی شناسایی کرده است. نام مؤسسه های ایرانی، روی هم ۹۶ بار در زمینه های متعدد علمی تکرار شده است.
تعداد مؤسسه های ایرانی در این لیست نسبت به سال قبل کاهش داشته، ولی حضور این مؤسسات در زمینه های متعدد علمی افزایش داشته است.
دانشگاه تهران در ۱۴ زمینه، دانشگاه صنعتی شریف در ۱۰ زمینه و دانشگاه های تربیت مدرس، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی تهران در ۹ زمینه علمی در بین مؤسسه های برتر جهان جای گرفته اند.
این رتبه بندی بیشتر بر برون دادهای پژوهشی و مقاله های پژوهشگران تمرکز دارد و مؤسسه های پیشرو دنیا را در ۲۷ زمینه علمی بر مبنای سه معیار (بهره وری پژوهش، تأثیر پژوهشی و تعالی پژوهشی) و ۸ سنجه ارزیابی می نماید.
رتبه بندی موضوعی بهترین دانشگاه های جهان «یو. اس. نیوز»
مؤسسه یو. اس. نیوز، علاوه بر رتبه بندی فراگیر، مؤسسه های جهان را در مبحث های متعدد هم ارزیابی و رتبه بندی می کند. این نهاد در گزارش رتبه بندی موضوعی بهترین دانشگاه های جهان، ۵۴ مؤسسه ایرانی را در سیاهه مؤسسه های برتر در زمینه های متعدد علمی آورده است. روی هم، نام این ۵۴ مؤسسه ۲۹۷ بار در زمینه های متعدد علمی در بین مؤسسه های برتر جهان آمده است.
نام دانشگاه های تهران و آزاد اسلامی (همه واحدها) در ۲۶ زمینه و دانشگاه علوم پزشکی تهران در ۲۱ زمینه علمی در بین مؤسسه های برتر جای گرفته اند.
رتبه بندی موضوعی دانشگاهی راوند
نظام رتبه بندی موضوعی دانشگاهی راوند، در گزارش سال ۲۰۲۲ خود، ۱۱ مؤسسه ایرانی را در سیاهه مؤسسه های برتر جهان در زمینه های متعدد علمی شناسایی کرده و نام مؤسسه های ایرانی روی هم ۵۴ بار در زمینه های متعدد علمی تکرار شده است.
دانشگاه های تبریز و الزهرا در هر ۶ زمینه علمی این نظام رتبه بندی جایگاه جهانی دارند و از این دیدگاه عملکرد بهتری در مقابل دیگر مؤسسه های ایرانی داشته اند.
نظام رتبه بندی موضوعی دانشگاهی راوند مؤسسه های پیشروی جهان را در ۶ مبحث علوم انسانی، علوم زیستی، علوم پزشکی، علوم طبیعی، علوم اجتماعی و علوم فنی و مهندسی بر مبنای چهار بعد ارزیابی می نماید.
بررسی وضعیت دانشگاه های ایران در رتبه بندی های موضوعی نشان داده است که تعداد و تکرار نام دانشگاه های ایران در همه رتبه بندی های موضوعی به جز «رتبه بندی موضوعی علمی دانشگاه های جهان»، افزایش داشته است.
ارزش نظام های رتبه بندی موضوعی در چند سال قبل افزایش پیدا کرده است و کاربران خیلی از سراسر جهان، به نتایج آنها توجه دارند. این نظام های رتبه بندی می توانند در کنار رتبه بندی های فراگیر، ابزارهای کارآمدتری برای ارزیابی مؤسسه های آموزش عالی فراهم نمایند. با این وجود باید دانست که هر یک از این نظام ها، هدفی را دنبال می کنند و برای آگاهی از جایگاه درست مؤسسه ها، به بررسی نتایج نظام های متعدد رتبه بندی نیاز است.
منبع: matabnama.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب