گزارشی از عملكرد نیروگاه های هسته ای در سال ۲۰۲۳
ایران جزء ۱۰ کشور درحال ساخت راکتورهای تحقیقاتی
به گزارش مطب نما، تا آخر سال ۲۰۲۳، ایران یکی از ۱۰ کشوری بود که درحال ساخت راکتورهای تحقیقاتی جدید بوده اند و این راکتورها برای اهداف گوناگونی همچون آزمایش مواد و تولید رادیوایزوتوپ های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند.
امیرعباس محمدی کوشکی، سرپرست تیم اختراعات ایران و عضو رسمی ویکی آمار سازمان ملل متحد در گفتگو با ایسنا، اظهار داشت: با شروع نشست اجلاس عمومی آژانس جهانی انرژی اتمی در وین در هفته گذشته، گزارشی از عملکرد نیروگاه های هسته ای در سال ۲۰۲۳ و گزارش بازنگری فناوری های هسته ای ۲۰۲۴ منتشر گردید و در همین خصوص کارگروه آمار و پژوهش های بین الملل تیم ملی اختراعات و نوآوری ایران به تجزیه و تحلیل اطلاعات ایران در این گزارش ها پرداخته است.
وی ادامه داد: یکی از مهم ترین مسائلی که اینروزها آژانس دنبال می کند، نقش و تأثیر هوش مصنوعی در صنعت هسته ای و توسعه عملکرد نیروگاه های هسته ای است. بر این اساس سهم انرژی هسته ای در کل تولید برق در سال ۲۰۲۳ هم مورد بررسی قرار گرفت و فرانسه با ۶۴.۸ درصد نخستین کشور، اسلواکی با ۶۱.۳ درصد دومین کشور و اکراین با ۴۹ درصد سومین کشور در این حوزه رده بندی شدند و ایران دراین میان با ۱.۷ درصد در جایگاه ۳۱ قرار گرفته است.
محمدی با اشاره به اینکه نیروگاه هسته ای بوشهر بعنوان نخستین نیروگاه هسته ای ایران، از سال ۲۰۱۱ به شبکه برق کشور متصل شد و در سال ۲۰۱۳ به بهره برداری تجاری رسید، افزود: این نیروگاه با ظرفیت الکتریکی خالص ۹۱۵ مگاوات (MWe) نقش مهمی در تأمین انرژی کشور ایفا می کند.
عضو رسمی ویکی آمار سازمان ملل متحد ضمن اشاره به میزان خاموشی های نیروگاه های هسته ای در سال ۲۰۲۳ خاطرنشان کرد: بر مبنای آمارهای انتشار یافته میزان خاموشی ها به این شرح بوده است:
* کل ساعات خاموشی: ۲۱۵۵ ساعت (تقریباً ۹۰ روز)
* خاموشی برنامه ریزی شده: ۲۱۳۱ ساعت
* خاموشی اجباری: ۲۳ ساعت
* خاموشی خارجی: ۱ ساعت
به نقل از ایشان، بیشترین زمان خاموشی ها ناشی از برنامه های تعمیرات و نگهداری دوره ای بود که برای حفظ ایمنی و کارآمدی نیروگاه ضروری می باشد. سایر علل شامل مسائل فنی و محدودیت های شبکه برق می شود.
ایران جزء ۱۰ کشور در ساخت راکتورهای تحقیقاتی در سال ۲۰۲۳
محمدی افزود: در گزارش بازنگری فناوری هسته ای ۲۰۲۴، چندین بخش به ایران اختصاص داده شده است که به وضعیت برنامه های هسته ای و پروژه های تحقیقاتی ایران پرداخته است که شامل «راکتورهای تحقیقاتی»، «برنامه های توسعه انرژی هسته ای» و «نیروگاه های هسته ای» می شود.
وی ضمن اشاره به گزینه «راکتورهای تحقیقاتی» گفت: تا آخر سال ۲۰۲۳، ایران یکی از ۱۰ کشوری بود که درحال ساخت راکتورهای تحقیقاتی جدید بودند. این راکتورها برای اهداف گوناگونی همچون آزمایش مواد و سوخت های هسته ای و همینطور تولید رادیوایزوتوپ های پزشکی مورد استفاده قرار می گیرند. این راکتورهای تحقیقاتی بخش مهمی از توانایی های فنی و علمی ایران در زمینه فناوری هسته ای را نشان می دهند و امکان انجام آزمایش های پیشرفته را فراهم می کنند.
محمدی ضمن اشاره به «برنامه های توسعه انرژی هسته ای» اظهار نمود: ایران در بین کشورهای درحال توسعه انرژی هسته ای قرار دارد و برنامه های خویش را برای توسعه ظرفیت تولید انرژی هسته ای ادامه می دهد. آژانس بین المللی انرژی اتمی هم به صورت فعال از ایران در این راه حمایت کرده و به توسعه زیرساخت های هسته ای لازم در این کشور کمک می نماید. این حمایت شامل همکاریهای فنی و مشاوره های تخصصی در زمینه ایمنی، امنیت و مدیریت چرخه سوخت هسته ای است.
عضو ویکی آمار سازمان ملل در رابطه با «نیروگاه های هسته ای» گفت: ایران جزء کشورهایی است که برنامه های گسترده ای برای ساخت نیروگاه های جدید هسته ای دارد. علاوه بر کشورهای دیگر مانند پاکستان، رومانی و اسلواکی، ایران هم درحال آماده سازی زیرساخت های لازم برای اجرای این پروژه ها است. این برنامه ها به ایران کمک می کنند تا ظرفیت تولید انرژی هسته ای خویش را افزایش داده و به اهداف بلندمدت خود در زمینه تأمین انرژی پایدار و کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی برسد.
وی تصریح کرد: این گزارش نشان داده است که ایران به شکل جدی به دنبال توسعه فناوری هسته ای خود در زمینه های مختلف همچون راکتورهای تحقیقاتی و نیروگاه های هسته ای است و همکاریهای بین المللی برای دستیابی به این اهداف ادامه دارد.
عضو ویکی آمار سازمان ملل تصریح کرد: استفاده از هوش مصنوعی (AI) در نیروگاه های هسته ای مانند نیروگاه بوشهر می تواند تأثیرات مثبت قابل توجهی در بهبود کارایی، ایمنی و مدیریت عملیات داشته باشد.
محمدی در ادامه به چند مورد از تأثیرات بالقوه هوش مصنوعی در این نیروگاه اشاره و اظهار نمود: بهبود عملیات و بهره وری، پیشبینی و مدیریت نگهداری پیشگیرانه، افزایش ایمنی و کاهش ریسک، بهینه سازی مدیریت انرژی، تحلیل داده های عملیاتی و تصمیم گیری، آموزش و شبیه سازی پیشرفته، کاهش هزینه ها و پایش و مدیریت مواد رادیواکتیو همچون موارد این تاثیرات هستند.
وی با اشاره به «بهبود عملیات و بهره وری» اظهار داشت: هوش مصنوعی می تواند با تحلیل داده های عملیاتی نیروگاه به بهینه سازی فرآیندهای تولید برق کمک نماید. از راه یادگیری ماشین و تحلیل داده ها، AI می تواند الگوهای عملکرد را شناسایی کرده و نقاط ضعف یا موارد نیازمند بهینه سازی را مشخص نماید. این امر می تواند به بهبود فاکتور بهره برداری (OF) و کاهش مصرف سوخت منجر شود.
محمدی در رابطه با پیش بینی و مدیریت نگهداری پیشگیرانه، اظهار کرد: یکی از چالش های اصلی در مدیریت نیروگاه های هسته ای، نگهداری و تعمیر تجهیزات است. هوش مصنوعی می تواند با استفاده از داده های حسگرها و سیستم های پایش وضعیت تجهیزات، خرابی های احتمالی را پیشبینی کرده و احتیاج به تعمیرات را پیش از وقوع مشکلات اساسی تشخیص دهد. این رویکرد نگهداری پیشگیرانه می تواند سبب کاهش خاموشی های الزامی و افزایش زمان کارکرد ایمن نیروگاه شود.
وی درباره افزایش ایمنی و کاهش ریسک خاطرنشان کرد: ایمنی در نیروگاه های هسته ای از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی می توانند به شکل مداوم داده های ایمنی را رصد کرده و شرایط غیرعادی را شناسایی کنند. در مواقع بحرانی، AI می تواند با تحلیل سریع داده ها، به تصمیم گیری های اضطراری کمک نماید و از راه شبیه سازی های پیشرفته، اقدامات لازم برای پیشگیری از حوادث را عرضه نماید. به این ترتیب، خطرات ناشی از خطاهای انسانی یا حوادث فنی کاسته می شود.
عضو ویکی آمار سازمان ملل ضمن اشاره به بهینه سازی مدیریت انرژی، گفت: سیستم های هوش مصنوعی قادرند با تحلیل تقاضای برق و شرایط عملیاتی نیروگاه، فرایند تولید انرژی را بهینه سازی کنند. این سیستم ها می توانند با پیشبینی تغییرات در مصرف انرژی و هماهنگی با سایر منابع انرژی، عملکرد نیروگاه را بهبود بخشند و از نوسانات ناگهانی در شبکه برق جلوگیری نمایند.
سرپرست تیم اختراعات ایران در رابطه با تحلیل داده های عملیاتی و تصمیم گیری نیز خاطرنشان کرد: نیروگاه های هسته ای داده های عملیاتی زیادی تولید می کنند که تحلیل آنها به شکل دستی بسیار دشوار است. هوش مصنوعی می تواند این داده ها را تحلیل کرده و اطلاعات مفیدی در رابطه با عملکرد نیروگاه عرضه نماید. از این طریق، مدیران نیروگاه می توانند تصمیم گیری های آگاهانه تری در مورد عملیات، نگهداری و ارتقاء سیستم ها داشته باشند.
محمدی ضمن اشاره به آموزش و شبیه سازی پیشرفته بعنوان یکی از تأثیرات بالقوه هوش مصنوعی در نیروگاه بوشهر، اظهار نمود: یکی از کاربردهای دیگر هوش مصنوعی، ایجاد محیط های شبیه سازی برای آموزش کارکنان است. با استفاده از شبیه سازهای مبتنی بر AI، میتوان سناریوهای مختلف عملیاتی و بحرانی را برای تمرین و آموزش کارکنان ایجاد کرد. این آموزش ها سبب افزایش سطح آمادگی کارکنان در رویارویی با شرایط غیرعادی و بهبود تصمیم گیری در شرایط اضطراری می شود.
وی درباره کاهش هزینه ها خاطرنشان کرد: با بهینه سازی عملیات و نگهداری از راه هوش مصنوعی، هزینه های در رابطه با تعمیرات، خاموشی های برنامه ریزی نشده و مدیریت انرژی کاسته می شود. این امر می تواند به افزایش سودآوری نیروگاه و کاهش هزینه های تولید برق منجر شود.
عضو ویکی آمار سازمان ملل در انتها با در رابطه با پایش و مدیریت مواد رادیواکتیو گفت: در نیروگاه های هسته ای، مدیریت صحیح مواد رادیواکتیو و زباله های هسته ای از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد. هوش مصنوعی می تواند در پایش و مدیریت مواد رادیواکتیو، بخصوص در فرآیندهای در رابطه با سوخت گذاری و دفع پسماند، مورد استفاده قرار گیرد و به کاهش ریسک های زیست محیطی کمک نماید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب