راهکارهای علمی محققان به متولیان برای کاهش ارتکاب سرقت در کشور
به گزارش مطب نما سرقت، یکی از مهم ترین اعمال بزهکارانه است که عوامل زیادی در بروز آن نقش دارند. محققان کشورمان در یک مطالعه پژوهشی، این بزه را از زاویه احساس نابرابری مورد بررسی قرار داده و راهکاری برای حل آن عرضه کرده اند.
به گزارش مطب نما به نقل از ایسنا، میزان اهمیت ثروت، مقام و شهرت، دستکم در بازه زمـانی ۱۳۵۳ تا ۱۳۷۴ در کشور ما به نسبت قابل توجهی افزایش داشته است. در همین دوره، روند افزایشی اهمیت رفاه و آسایش برای مردم هم محل تأمل بوده است. همه انسان ها تلاش می کنند موقعیت اقتصادی و پایگاه اجتماعی بهتری را به دست آورند. درواقع، احساس نقص از خصوصیت های انسان است که به او کمک می نماید بیشتر تلاش کند و به جایگاه بهتری برسد، اما در افراد بزهکار باورها غیرمنطقی هستند و مسیر درست را به فرد نشان نمی دهند. باورهای غیرمنطقی با واقعیـت موجـود هماهنـگ و هم جهت نیستند و توسط شواهد عینی تأیید نمی شوند.
به قول متخصصان، در اثر چنین باورهایی برخی تلاش می کنند با اقداماتی مثل انتخاب همسری در جایگاه بالاتر، کوشش برای کسب تحصیلات بیشتر، کوشش برای تصاحب موقعیت بهتر و برخی هم با کسب شغل بهتر، به قدرت و موقعیت قابل قبول تری در جامعه دست یابند. اما در این میان عده ای هم فقط به داشتن درآمد بیشتر فکر می کنند و شیوه به دست آوردن این درآمد چندان برایشان اهمیتی ندارد. بیشتر تبهکاران پیش ازاین که وارد دنیای تبهکارانه شوند، با خود کنار آمده اند و خویش را قانع کرده اند بدون هیچ تلاشی، حق ناحقشان را هر طور که شده از دیگران بازستانند و بدین سان به انحرافاتی ازجمله سرقت روی می آورند.
با عنایت به اینکه سرقت نه تنها شخص مالباخته، بلکه به موازات آن امنیت جامعه را هم متزلزل کرده و عامل از دست رفتن انگیزه کار و تلاش و سرمایه گذاری است، بررسی ابعاد آن بسیار مهم می باشد. جهت بررسی مبحث ارتکاب سرقت و جلوگیری از آن، مطالعه انگیزه و علل گرایش به این بزه اهمیت بالایی دارد.
در همین رابطه، محققانی از دانشگاه خوارزمی، مبادرت به انجام تحقیقی کرده اند که در آن، تلاش شده ارتباط بین احساس نابرابری و ارتکاب سرقت از زاویه علمی پژوهشی مورد مطالعه قرار گیرد.
این پژوهش در دو سطح کمی و کیفی انجام شده است. در بخش کمی تحلیل داده های ثانویه روی داده های استانی انجام گرفته و در بخش کیفی هم محققان به بررسی مصاحبه ۹ سارق مختلف پرداخته اند.
نتایج این پژوهش نشان می دهند در هر استانی که رفاه بیشتر باشد، ارتکاب سرقت هم بیشتر است. این نتیجه، نظریه محرومیت نسبی را تأیید می کند.
بعلاوه طبق نتایج فوق، افرادی که سوءسابقه ای ندارند، تحت تاثیر احساس نابرابری، ضعف موقعیت اقتصادی، فشار ساختاری و در صورت مهیا بودن شرایط میانجی مانند مصرف مواد، پیوند گروه همگن و تحت تاثیر فشار ساختاری برای رهایی از موقعیت خود مبادرت به سرقت می کنند.
سمانه سادات سدیدپور، پژوهشگر جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی و دیگر همکارش در این تحقیق می گویند: «طبق بررسی های ما، استانهای ایلام، کهگیلویه و بویراحمد و خراسان جنوبی پایین ترین میزان ارتکاب سرقت را داشتند. از بین متغیرهای مطالعه، دو متغیر رفاه و کیفیت زندگی با ارتکاب سرقت ارتباط معناداری داشتند».
آنها می افزایند: «در سطح کیفی هم در هر دو نوع سرقت تفکیک شده شامل سرقت اقتصادی و سرقت حیثیتی، عوامل اقتصادی نقش مهمی ایفا کردند، با این تفاوت که احساس پشیمانی بیشتر در ارتباط با گروه سارقان اقتصادی بود».
در این تحقیق اشاره شده که بدون توجه به ماهیت ساختاری این مشکل امنیتی و بدون در نظر گرفتن احتیاج به پیاده سازی سیاست های بلندمدت برای توسعه اقتصادی، توزیع درآمد، آموزش و ادغام اجتماعی، اعمال مجازات به کاهش جرائم کمک نخواهد کرد. چون در ترازوی احتمالات افراد، عواقب جرم نسبت به منفعتی که از سرقت احتمالی موفق به دست می آورند، قابل پذیرش است.
بر این اساس، بایستی یا مجازات جرائم طوری باشد که کسی جرئت نکند مبادرت به سرقت کند، یا در اجرا همه یکدست مؤاخذه شوند، به صورتی که عقل محاسبه گر نتواند درصدی حتی احتمال فرار از مجازات را برای ذهن مجرم به تصویر بکشد.
سدیدپور و همکارش طی پیشنهادهایی اشاره کرده اند: «باید با کاهش نابرابری و افزایش سطح رفاه و ارتقای کیفیت زندگی، ارتکاب سرقت را کم کرد، چونکه هر چه کیفیت زندگی بدتر، رفاه و آسایش کمتر و نابرابری بیشتر باشد، احتمال ارتکاب سرقت بیشتر است».
آنها در این خصوص افزوده اند: «توجه به عوامل اقتصادی مهم ترین نکته در پیشگیری از سرقت است. بعد از سرقت نخست، صدمه پذیری افراد بیشتر شده و لزوم دارد در این برهه از زمان، روانشناسان و معنویت گرایان وارد شوند تا فرد را نسبت به ادامه راه منصرف کنند».
همینطور در این پژوهش اشاره شده است با عنایت به عدم تأیید رابطه بیکاری با ارتکاب سرقت، تأمین اشتغال، نباید تنها هدف متولیان امور نباشد، بلکه لزوم تأمین کیفیت زندگی و رفاه افراد برای ممانعت از ارتکاب سرقت هم بایستی مورد توجه قرار گیرد.
این محققان همینطور پیشنهاد داده اند برای کاهش ارتکاب سرقت، علاوه بر توزیع عادلانه امکانات، باید احساس رفاه ذهنی در سطح استان ها از راه رسانه ها به وجود آید و تا حد امکان با حفظ نیروی کار در هر استان، از رفع کنترل اجتماعی و فردی ناشی از مهاجرت ممانعت به عمل آید.
قابل ذکر است این یافته های پژوهشی که یکی از مهم ترین انگیزه های سرقت را بررسی و تبیین کرده اند در فصلنامه علمی «مطالعات جلوگیری از جرم» وابسته به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران انتشار یافته اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب